Licinii

gens romaine
Licinii
Gens Licinia

Branches
Sous la République Calvus, Crassus, Lucullus, Murena, Nerva, Varus

Légende :

Patricien, Plébéien, Consulaire, Sénatorial, Équestre

Magistratures occupées
sous la République
Maître de cavalerie 2 fois
Censure 3 fois
Consulat 22 fois
Tribunat consulaire 2 fois
Tribunat plébéien 12 fois

Gens et Liste des gentes romaines

Les Licinii (singulier: Licinius) sont les membres d'une ancienne famille plébéienne qui joue un rôle important dans l’histoire romaine et qui apparaît au début de la République, la gens Licinia.

Les principales branches de la gens Licinia portent les cognomina Calvus, Crassus, Lucullus, Murena, Nerva et Varus.

Origines modifier

Le nomen Licinius vient du cognomen Licinus, utilisé dans de nombreuses gens romaines. Licinus est peut-être un ancien praenomen, mais on connaît peu d’exemples de son utilisation. Le nom semble dériver de l’étrusque Lecne, que l’on rencontre souvent sur les sépultures étrusques. Les Licinii sont donc probablement d’origine étrusque et sont arrivés à Rome à la fin de la royauté.

Membres sous la République modifier

Les premiers Licinii modifier

Branche des Licinii Calvi modifier

Branche des Licinii Vari modifier

Branche des Licinii Crassi modifier



Licinii Luculli modifier

Licinii Nervae modifier

Licinii Murenae modifier

  • Lucius Licinius Murena, (v.-182 - ap.-145), préteur en -147;
    • Lucius Licinius Murena, (v.-145 - ap.-101), préteur en -101[4].
      • Lucius Licinius Murena, (v.-122 - ap.-66), un des lieutenants de Sylla en Grèce, préteur en -88;
      • Publius Licinius Murena, (v.-115 - -82), décrit par Cicéron comme un homme de faible talent, mais intéressé par l’histoire[23].

Licinii Sacerdos modifier

  • Caius Licinius Sacerdos, (v.-175 - ap.-142), chevalier romain en -142[24],[25];

Autres modifier

Membres sous le Principat modifier

Licinii Silvani modifier

Les Licinii Silvani sont originaires de Tarraco, ils sont enregistrer dans la tribu Galeria.

  • Marcus (Licinius Silvanus), (v.10 - ?)
    • Quintus Licinius Silvanus, (v.40 - ?), procurateur d'Auguste;
      • Quintus Licinius Silvanus, (v.65 - ap.124), consul suffect en 106, proconsul d'Asie en 123;
        • Quintus Licinius Silvanus Granianus Quadronius Proculus, (v.85/90 - ?), triumvir monétaire

[32]

Licinii Nepos modifier

Autres modifier

Licinii de Gaule Narbonnaise modifier

Licinii de Vienne modifier
  • Marcus (Licinius);
    • Licinia Optatina, (v.40 - ?), épouse de Titus Decidius Domitianus;

Autres modifier

Notes et références modifier

Notes modifier

  1. Selon Tite-Live, il décline l'élection pour son deuxième tribunat consulaire et c'est son fils, portant le même nom, qui le remplace (voir Tite-Live, Histoire romaine, V, 18 et Diodore de Sicile, Bibliothèque historique, XIV, 90). Toutefois, les Fastes consulaires ne mentionnent que son père (voir Broughton 1951, p.88 n.1).
  2. Selon les Fastes capitolins, Calvus est consul en 361 et Stolo en 364, mais Tite-Live, Valère Maxime et Plutarque donnent l'ordre inverse (voir Broughton 1951, p.116 n1).

Références modifier

  • Sources modernes :
  1. Münzer, Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft, s. v. Licinius, no. 43
  2. Christian Matthias Theodor Mommsen, Römische Forschungen, vol. 1, p. 95.
  3. Broughton 1951, p. 112-113.
  4. a et b Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, William Smith, éditeur.
  5. Marcus Tullius Cicéron, Epistulae ad Atticum, ii. 24. § 2.
  6. Marcus Tullius Cicéron, Epistulae ad Atticum, xii. 24.
  7. Florus, Epitome de T. Livio Bellorum Omnium Annorum DCC libri duo, iii. 21. § 14.
  8. Appienus, Bellum Civile, i. p. 394.
  9. Marcus Tullius Cicéron, Epistulae ad Familiares, v. 8.
  10. Gaius Julius Caesar, Commentarii de Bello Gallico, v. 24.
  11. Marcus Junianus Justinus, Historiarum Philippicarum libri XLIV, xlii. 4.
  12. Lucius Cassius Dio Cocceianus, Roman History, liv. 24.
  13. Publius Cornelius Tacitus, Historiae, i. 47, iv. 39.
  14. Marcus Tullius Cicéron, Brutus, 58.
  15. Gaius Plinius Secundus, Historia Naturalis, xxxiv. 3. s. 8.
  16. Titus Livius, Ab Urbe Condita, xxxiii. 42, xxxvi. 36.
  17. Titus Livius, Ab Urbe Condita, xlv. 16.
  18. Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft.
  19. Marcus Tullius Cicéron, Brutus, 34.
  20. Wilhelm Drumann, Geschichte Roms, vol. iv. p. 19, no. 85.
  21. Marcus Velleius Paterculus, Compendium of Roman History, ii. 116.
  22. Lucius Cassius Dio Cocceianus, Roman History, lv. 30.
  23. Marcus Tullius Cicéron, Brutus, 54, 90.
  24. Marcus Tullius Cicéron, Pro Cluentio, 48.
  25. Valerius Maximus, Factorum ac Dictorum Memorabilium libri IX, iv. 1. § 10.
  26. Titus Livius, Ab Urbe Condita, xxxi. 12.
  27. Titus Livius, Ab Urbe Condita Epitome, 80.
  28. Plutarque, Vies parallèles, "Marius", 45.
  29. Lucius Cassius Dio Cocceianus, Roman History, Fragment, 120.
  30. Marcus Tullius Cicéron, Epistulae ad Familiares, vii. 23, Epistulae ad Atticum, xii. 29, 33.
  31. Quintus Horatius Flaccus, Satirae, ii. 3, 16, 64.
  32. Christian Settipani, Continuité gentilice et Continuité familiale dans les familles sénatoriales romaines à l'époque impériale, Oxford University (R.-U.), Linacre College, coll.« Prosopographica & Genealogica », 597 p., 2000   (ISBN 1-900934-02-7).
  33. Lucius Cassius Dio Cocceianus, Roman History, liv. 14.
  34. Sextus Pompeius Festus, epitome de Marcus Verrius Flaccus De Verborum Significatu, s. vv. Imbrex, Obstitum.
  35. Aulus Gellius, Noctes Atticae, xiii. 22, xv. 24.
  36. Gaius Plinius Secundus, Historia Naturalis, xix. 2. s. 11, xxxi. 2. s. 18.
  37. Gaius Plinius Caecilius Secundus, Epistulae, ii. 14, iii. 5.
  38. Jan Gruter, Inscriptiones Antiquae Totius Orbis Romani, Heidelberg (1603), p. 180.
  39. Gaius Plinius Caecilius Secundus, Epistulae, iv. 29, v. 4, 21, vi. 5.
  • Sources antiques :

Bibliographie modifier

  • (en) T. Robert S. Broughton, The Magistrates of the Roman Republic : Volume I, 509 B.C. - 100 B.C., New York, The American Philological Association, coll. « Philological Monographs, number XV, volume I », , 578 p..
  • (es) Piero Berni Millet, Cesar Carreras et Oriol Olesti, « La gens Licinia y el Nordeste Peninsular. Una aproximación al estudio de las formas de propiedad y gestión de un rico patrimonio familiar », AEspA, vol. 78,‎ , p. 167-187 (lire en ligne, consulté le ).